ΚοινωνικάΠολιτικήΠρωτοσέλιδα

Αρχαιολογικός χώρος Φιλίππων:
Προσοχή μη γίνει από πλεονέκτημα… μειονέκτημα!

Πασχαλίδης Πρότυπες Κατασκευές
[dropcap]Ξ[/dropcap]εκινώντας το ρεπορτάζ μας και  αναζητώντας τα όρια μεταξύ της νομιμότητας και της παράνοιας, βρεθήκαμε μπροστά σε μια απίστευτη ταλαιπωρία ανθρώπων που αντί να κερδίζουν ζώντας δίπλα σε μια ιστορική περιοχή, παγκόσμιας αποδοχής, χάνουν και τα δικαιώματα που νόμιζαν ότι είχαν.

Η ένταξη των αρχαίων Φιλίππων στη λίστα παγκόσμιας κληρονομιάς της Ουνέσκο συνδυάστηκε με χαρές και πανηγύρια αλλά σήμερα μετατράπηκε σε θηλιά στο λαιμό για αρκετούς κατοίκους της περιοχής γύρω  και μέσα στην αρχαιολογική ζώνη η οποία περιλαμβάνει τις Κοινότητες Κρηνίδων και Λυδίας.

Ανθρώπινες  δραστηριότητες που ξεκινούν από μια απλή τακτοποίηση ακινήτου και καταλήγουν σε μια νέα οικοδομική δραστηριότητα, βρίσκουν μπροστά τους ένα πελώριο κύμα απαγορεύσεων που δεν βασίζεται σε μια βάση δεδομένων  και ξεκάθαρων κανόνων αλλά στην εξουσία της αρχαιολογικής υπηρεσίας και στην ερμηνεία που δίνει η εκάστοτε προϊστάμενη αρχή.

Για να μπορέσουμε να μεταφέρουμε αυτή την  κατάσταση απευθυνθήκαμε σε τέσσερις πολιτικούς μηχανικούς που καθημερινά έρχονται αντιμέτωποι με αυτή τη νέα κατάσταση και ήδη, εδώ και πολύ καιρό, έχουν ενημερώσει τις αρχές του δήμου Καβάλας για  τη νέα αυτή εποχή που όπως λένε φρενάρει κάθε ανάπτυξη στην γύρω περιοχή.

Οι τέσσερις πολιτικοί μηχανικοί που έχουν ως έδρα τις Κρηνίδες φυσικά και δεν διαφωνούν με την ύπαρξη ελέγχου νομιμότητας αλλά δυστυχώς συμφωνούν σε κάτι το οποίο πρέπει να προβληματίσει όλους: ότι δηλαδή η αρχαιολογική υπηρεσία Καβάλας έχει ξεπεράσει τα όρια επέμβασης που της επιτρέπει το πνεύμα του νόμου. Αν και το μεγαλύτερο πρόβλημα που εντοπίζεται αυτή τη στιγμή, απ’ όλους τους οποίους ρωτήσαμε είναι ότι δεν υπάρχουν ξεκάθαροι κανόνες για το τι ακριβώς απαγορεύεται και τι επιτρέπεται.

Ένας από τους πολιτικούς μηχανικούς  μας είπε ότι έχουμε φτάσει στο σημείο  η πολεοδομία να ζητάει λιγότερα δικαιολογητικά απ’ ότι η αρχαιολογία για μια υπόθεση τακτοποίησης ενός αυθαιρέτου.

Υπάρχουν ακόμη και διαφορετικές απόψεις μεταξύ πολεοδομίας και αρχαιολογίας αναφορικά με την προτεινόμενη αρχιτεκτονική μελέτη.

Ο ίδιος συνάντησε και την περίπτωση να υπάρχει θετική εισήγηση από την αρχαιολογική υπηρεσία Καβάλας και αρνητική στο ΚΑΣ Αθηνών.

 

Αντιδράσεις από τους  πολιτικούς μηχανικούς…

Συγκεντρώσαμε ορισμένες από τις απόψεις των ανθρώπων που βιώνουν μαζί με τους πελάτες τους τα προβλήματα που γεννά αυτό το περίεργο καθεστώς που επικρατεί στην περιοχή.

Τι μας είπαν…

« Κατά τη γνώμη μου κακώς χαρακτηρίστηκε ο οικισμός των Κρηνίδων , εντός των ορίων του ενεργού οικισμού, ως αρχαιολογικός χώρος. Στον δήμο Παγγαίου αφήσανε όλους τους οικισμούς και τους δρόμους που οδηγούν στους οικισμούς  εκτός αρχαιολογικού χώρου. Περιμετρικά των χωριών υπάρχει η ζώνη έντονης προστασίας αλλά οι οικισμοί έχουν μείνει ανέπαφοι. Αυτό σημαίνει ότι για όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες εντός των οικισμών δεν απαιτείται η γνωμοδότηση της αρχαιολογικής υπηρεσίας. Σε ότι αφορά την περιοχή μας αυτό έπρεπε ήδη να είχε  προβλεφθεί και να είχε πάρει θέση η τότε τοπική διοικητική αρχή. Κακώς αφέθηκε ελεύθερα να χαρακτηριστεί όλος ο οικισμός των Κρηνίδων και της Λυδίας αρχαιολογικός χώρος.

Αυτό είναι το ένα σκέλος της υπόθεσης που αφορά το παρελθόν. Σήμερα, υπό αυτές τις συνθήκες, η νομοθεσία ορίζει, εφόσον χαρακτηρίζεται όλη η περιοχή μας αρχαιολογικός χώρος, να θεσπιστούν όροι και περιορισμοί δόμησης. Έχουν περάσει 10 χρόνια και αυτό δεν έχει γίνει. Από την αρχαιολογική υπηρεσία Καβάλας έχουν αποφασίσει να ελέγχουν μορφολογικά τους οικισμούς των Κρηνίδων και της Λυδίας, χωρίς να έχουν κάποιο συγκεκριμένο χαρακτηριστικό.

Αυτό σημαίνει ότι ο καθένας κρίνει τι είναι σωστό και τι όχι, εγκρίνει ή απορρίπτει ανάλογα με την προσωπική του αισθητική, εάν έχει ξυπνήσει καλά το πρωί ή αν έχει κάποια προσωπικά θέματα με κάποιον άλλον.

Ανέκαθεν ζητούσαμε αδειοδότηση  από την αρχαιολογική υπηρεσία  για οικοδομικές δραστηριότητες, λόγω της ύπαρξης αρχαιοτήτων. Αλλά αυτό που ελέγχανε, πριν δώσουν την έγκριση τους,  ήταν εάν υπήρχε κάτι αξιόλογο στο υπέδαφος. Γινόταν κάποιες τομές στο έδαφος παρουσία υπαλλήλου της αρχαιολογικής υπηρεσίας και αν δεν εντοπίζονταν αρχαιολογικά ευρήματα  προχωρούσαμε στην επόμενη φάση της οικοδομικής δραστηριότητας. Τον τελευταίο καιρό δεν ελέγχουν απλά το υπέδαφος αλλά και την μορφή της οικοδομής. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, η ερώτηση που μπαίνει είναι εάν συνάδει αυτό που κατασκευάζει κάποιος με τον χαρακτήρα του οικισμού. Το ερώτημα είναι ποιος θεωρούν ότι είναι ο χαρακτήρας των Κρηνίδων ή της Λυδίας από τη στιγμή που υπάρχουν κατασκευές διαφόρων χρονικών περιόδων;

Σήμερα δεν υπάρχουν κανόνες και εξαρτόμαστε πλέον από την διάθεση ή την οπτική γωνία του εκάστοτε προϊσταμένου της αρχαιολογικής υπηρεσίας.

Με αυτά που έχουμε βιώσει και βιώνουμε κάθε μέρα, πιστεύω ότι η αρχαιολογική υπηρεσία έχει υπερβεί πλέον  τα όρια της δικαιοδοσίας της,  μη δίνοντας καμία σημασία ούτε στην αρμόδια αρχιτεκτονική επιτροπή. Ποιο είναι το αντικείμενο προστασίας τους, τι προστατεύουν ακριβώς και από ποιον; Εάν στόχος είναι η προστασία του μνημείου πρέπει να ξέρουν ότι έχει όρια προστασίας και το μνημείο. Το ότι χαρακτηρίζεται μια περιοχή 30.000 στρεμμάτων  αρχαιολογικός χώρος δεν σημαίνει ότι οτιδήποτε γίνεται εκεί μέσα θα πρέπει να συνάδει  με κάτι.»

« Η ψυχική ταλαιπωρία είναι κάτι μη μετρήσιμο, ιδιαίτερα όταν ο πολίτης αντιλαμβάνεται ότι δεν μπορεί να υπερπηδήσει ένα εμπόδιο για το οποίο μέχρι τώρα δεν ήξερε ότι υπάρχει.»

Χαρακτηριστικό παράδειγμα…

«Άδεια οικοδομής που βρίσκεται σε φάση αδειοδότησης η οποία προηγουμένως έχει εγκριθεί από την αρχιτεκτονική επιτροπή και έχει λάβει προέγκριση από την πολεοδομία καθυστερεί εδώ κι ένα χρόνο από την αρχαιολογική υπηρεσία με το επιχείρημα ότι το κτίσμα προβλέπει επικάλυψη με δίριχτη  κεραμοσκεπή και όχι τετράριχτη.  Η συγκεκριμένη οικοδομή βρίσκεται περίπου 800 μέτρα από τον κυρίως αρχαιολογικό χώρο, μέσα στις Κρηνίδες, με 10 κτισμένες οικοδομές περιμετρικά του οικοπέδου, πολλές από τις οποίες διαθέτουν επίσης δίριχτες κεραμοσκεπές.

Να σημειώσουμε εδώ ότι δεν υπάρχει κάποια εντολή από τη νομοθεσία που επιτρέπει ή απαγορεύει την κατασκευή τέτοιου είδους σκεπής. Σύμφωνα όμως με την αισθητική της αρχαιολογικής υπηρεσίας Καβάλας, αυτός ο τύπος σκεπής επιφέρει έμμεση αισθητική βλάβη!

Το ερώτημα που μπαίνει είναι βάση ποιων κανονισμών και ποιας αισθητικής επιφέρει βλάβη ο συγκεκριμένος τύπος κεραμοσκεπής;»

Πρόβλημα και με τα  φωτοβολταϊκά πάρκα

«Εντός του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου  υπάρχουν και οι λεγόμενες ζώνες προστασίας. Η Α΄ ζώνη όπου απαγορεύεται κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα και η Β΄ ζώνη προστασίας  για την οποία η νομοθεσία ορίζει ότι πρέπει να θεσπιστούν όροι και περιορισμοί δόμησης. Δεν απαγορεύεται η δόμηση στην Β΄ ζώνη  και ήδη έχουν κατασκευαστεί μετά την κήρυξη της, αποθήκες και βιοτεχνικά κτίρια.

Από την στιγμή που δεν έχουν θεσπιστεί κριτήρια περιορισμού, δεν μπορούν να απορρίπτουν δραστηριότητες όπως τα φωτοβολταϊκά  πάρκα. Συμφωνούμε ότι ενδέχεται μια μεγάλη κατασκευή να αλλοιώσει το περιβάλλον αλλά σε τι απόσταση και με ποιες προδιαγραφές; Υπάρχουν  περιπτώσεις ανθρώπων που θέλουν να προχωρήσουν στην τοποθέτηση φωτοβολταϊκών, με κατασκευή περιορισμένου ύψους και σε απόσταση από τον αρχαιολογικό χώρο αλλά δυστυχώς δεν τους επιτρέπουν. Πληροφορούμαι ότι πρόκειται να ακολουθηθεί η ίδια τακτική και στα φωτοβολταϊκά σπιτιών μέσα στον οικισμό.

Το συνολικό πρόβλημα  δεν είναι θέμα ανθρώπων, εάν δεν θεσπιστούν, ύστερα από διαβούλευση, συγκεκριμένοι όροι και περιορισμοί, τα προβλήματα θα διαιωνίζονται. Δεν μπορούμε να βασιζόμαστε στην αισθητική και στις απόψεις αυτών που θα βρίσκονται κατά καιρούς σε θέσεις προϊσταμένων.»

Συνέχεια απόψεων…

« Ελεγχόμαστε χωρίς να υπάρχει μια βάση δεδομένων. Μεγάλη η ταλαιπωρία του κόσμου. Η αρχαιολογική υπηρεσία μπορεί να ζητήσει την κατεδάφιση μιας μικρής κατασκευής  σύμφωνα με την προσωπική αισθητική και άποψη ενός ανθρώπου.

Μέσα στην συνολική αρχαιολογική ζώνη που περιλαμβάνει τις Κοινότητες Κρηνίδων και Λυδίας αλλά και αρκετές χιλιάδες στρέμματα αγροτικής γης, συμπεριλαμβάνεται και μια ζώνη υψηλής προστασίας που περιλαμβάνει ένα δυτικό τμήμα των Κρηνίδων. Για οποιαδήποτε οικοδομική δραστηριότητα σε αυτή την ζώνη απαιτείται πλέον έγκριση από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Μια χρονοβόρα διαδικασία που αφορά κυρίως τακτοποιήσεις αυθαίρετων.  Ακόμη και για μια θερμομόνωση απαιτείται η συγκεκριμένη έγκριση που σε ορισμένες περιπτώσεις λιμνάζει για μήνες μεταξύ του ΚΑΣ και της αρχαιολογικής υπηρεσίας στην Καβάλα. Σε πολλές περιπτώσεις καταγράφονται παρατηρήσεις που καθιστούν αδύνατη ακόμη και τη συνέχιση της οικοδομικής δραστηριότητας. Για μια έγκριση μικρής κλίμακας εργασιών, καταγράφεται αναμονή πολλών μηνών, με κίνδυνο να χαθούν χρηματοδοτήσεις από προγράμματα όπως το Εξοικονομώ.»

« Τον τελευταίο καιρό ζητάνε έγκριση από την αρχαιολογική υπηρεσία και για τις τακτοποιήσεις οικοδομών μέσα στους  οικισμούς που ανήκουν στην αρχαιολογική ζώνη, κάτι που δεν υπήρχε πριν.

Το περίεργο είναι ότι δεν υπάρχει κάτι ξεκάθαρο που να μας λέει ότι αυτό επιτρέπεται και αυτό απαγορεύεται. Υπάρχει υπερβολική αντιμετώπιση από την πλευρά της αρχαιολογικής  υπηρεσίας. Έχω περίπτωση με ένα σπίτι μέσα στις Κρηνίδες όπου προβλέπαμε την κατασκευή μεταλλικών καγκελων. Στην παλιά άδεια υπήρχαν ίσια μεταλλικά κάγκελα κι επειδή στη νέα άδεια υπήρχαν στρόγγυλα μεταλλικά κάγκελα, δεχθήκαμε παρατήρηση από την αρχαιολογική υπηρεσία, χαρακτηρίζοντας την μετατροπή ως αυθαίρετη.»

Πρόβλημα και με την ένταξη οικοδομών στο πρόγραμμα Εξοικονομώ

« Για μια άδεια μικρής κλίμακας με σκοπό την ένταξη στο πρόγραμμα Εξοικονομώ  απαιτείται άδεια από την αρχαιολογική υπηρεσία. Αυτό αφορά ακόμη και θερμοπροσόψεις κτιρίων που περιμένουν ακόμη και 4 μήνες για έγκριση από την αρχαιολογική υπηρεσία, χωρίς να υπάρχει καμία μεταβολή στο κτίριο. Με δυνατότητα παρέμβασης από την αρχαιολογική υπηρεσία ακόμη και σε ότι αφορά τον χρωματισμό του κτιρίου.

Οι υπερβολικές αυτές απαιτήσεις άρχισαν να εμφανίζονται παράλληλα με την περίοδο ένταξης των αρχαίων Φιλίππων στην Ουνέσκο.

Η ύπαρξη κανόνων, οι οποίοι σήμερα δεν υπάρχουν ξεκάθαροι, θα προστατεύσουν τόσο τους μηχανικούς όσο και τους πολίτες ώστε να αποφύγουν την ταλαιπωρία και το «κρύο ντουζ» που δέχονται όταν φτάνουν στην διαδικασία να λάβουν την πολυπόθητη άδεια από την αρχαιολογική υπηρεσία.»

Μεγάλη χρονική καθυστέρηση και περισσότερα έξοδα για τους πολίτες

Η εξουσία που έχει δοθεί σήμερα στην  αρχαιολογική υπηρεσία να παρεμβαίνει  σε πράγματα που μέχρι εχθές δεν τολμούσε να το κάνει, επιφέρει το ανάλογο κόστος στην τσέπη των πολιτών.

Οι χρόνοι απόκτησης μιας άδειας αυξήθηκαν ενώ σύμφωνα και με τους μηχανικούς αυξήθηκε και το οικονομικό τίμημα που καλούνται να πληρώσουν οι πελάτες τους. Η ψυχική ταλαιπωρία είναι κάτι μη μετρήσιμο, ιδιαίτερα όταν ο πολίτης αντιλαμβάνεται ότι δεν μπορεί να υπερπηδήσει ένα εμπόδιο για το οποίο μέχρι τώρα δεν ήξερε ότι υπάρχει.

Οι μηχανικοί αναφέρουν μεταξύ άλλων παραδείγματα υπερβολικών απαιτήσεων από την πλευρά της αρχαιολογικής υπηρεσίας όπως : αλλαγές κουφωμάτων, επιλογές αποχρώσεων, κατάτμηση τέντας σε τέσσερα κομμάτια, απομάκρυνση υαλότουβλων και κατασκευή νέου κουφώματος.

Θόδωρος Παπαδόπουλος:  «Τέτοια ζητήματα δεν πρέπει να αφήνονται στο γούστο και στην υποκειμενική αντίληψη του καθένα»

Για το συγκεκριμένο ζήτημα ρωτήσαμε τον τοπικό αντιδήμαρχο του δήμου Καβάλας, αρμόδιο για θέματα που αφορούν την Δημοτική Ενότητα Φιλίππων, Θόδωρο Παπαδόπουλο. Μας είπε τα εξής μεταξύ άλλων:

«Μετά την ένταξη του αρχαιολογικού χώρου των Φιλίππων  στα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της  Ουνέσκο και αφού προηγήθηκε η κήρυξη των αρχαιολογικών ζωνών Α΄ και Β΄ που περιλαμβάνει τους οικισμούς των Κρηνίδων και της Λυδίας, πράγματι αντιμετωπίζουμε πολλά προβλήματα σε σχέση με τη δόμηση. Αυτά τα προβλήματα δεν αφορούν μόνο τις νέες οικοδομικές εργασίες αλλά και τις τροποποιήσεις των υφιστάμενων κτιρίων. Πολλά έχουν συμβεί, πολλά έχουν ακουστεί  και πολλά είναι τα παραδείγματα με τα οποία αντιλαμβανόμαστε μια κωλυσιεργία, είτε  σε οποιοδήποτε επενδυτικό σχέδιο αφορά την περιοχή μας  είτε σε μια απλή τροποποίηση σπιτιού.

Το χειρότερο όλων είναι ότι εδώ και 10 χρόνια  δεν έχουν θεσπιστεί  συγκεκριμένοι κανόνες για να γνωρίζει ο κάθε πολίτης και ο κάθε μηχανικός τον τρόπο με τον οποίο θα λειτουργήσει, όπως συμβαίνει στους ιστορικούς οικισμούς και στους παραδοσιακούς οικισμούς. Πρέπει λοιπόν να καθοριστεί ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο θα πρέπει να κινείται ο κάθε μηχανικός και ο κάθε πολίτης σε σχέση με αυτό που θέλει να κάνει.

Το συγκεκριμένο πλαίσιο πρέπει να συζητηθεί με τους φορείς, με τον δήμο, με το ΤΕΕ, με την αρχαιολογική υπηρεσία  και με άλλους τέτοιου είδους φορέων ώστε από τη μία να μην φτάνουμε σε κατασκευές που προσβάλουν το χώρο μας αλλά από την άλλη να μπορεί ο κάθε πολίτης, ο κάθε επιχειρηματίας που θέλει να επενδύσει στην περιοχή μας  να γνωρίζει τις επιλογές που έχει.

Ο δήμος Καβάλας και ο ίδιος ο δήμαρχος είχε θέσει το συγκεκριμένο πρόβλημα και μετέφερε τον προβληματισμό των μηχανικών, τόσο στην αρχαιολογική υπηρεσία όσο και στην πολεοδομία.

Η άποψη μου είναι ότι τέτοια ζητήματα δεν πρέπει να αφήνονται στο γούστο και στην υποκειμενική αντίληψη του καθένα που κατέχει μία θέση. Πρέπει, όπως είπα, να υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες.

Προηγήθηκε μια μακρόχρονη οικονομική κρίση η οποία γονάτισε την περιοχή μας, διώχνοντας επιστημονικά και εργατικά χέρια στο εξωτερικό. Σήμερα η περιοχή μας δεινοπαθεί, έχει πρόβλημα. Σήμερα ερχόμαστε με αυτό το νέο πρόβλημα και καταλαβαίνετε τι μπορεί να συμβεί. Ως τώρα, το θετικό αποτέλεσμα από την ένταξη μας στην Ουνέσκο δεν το έχουμε δει στην πράξη. Αντίθετα καλούμαστε να  αντιμετωπίσουμε προβλήματα που εμφανίστηκαν γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο.»

 

Μιχάλης Κουμρίδης

Ετικέτες


Σχετικά Άρθρα

1 σκέψη για “Αρχαιολογικός χώρος Φιλίππων:
Προσοχή μη γίνει από πλεονέκτημα… μειονέκτημα!”

  1. ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΕΤΑΙ “ΘΗΛΙΑ ΣΤΟ ΛΑΙΜΟ” Η ΕΝΤΑΞΗ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ….ΣΤΗΝ ΟΥΝΕΣΚΟ.
    ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΕΧΕΙ ΛΑΘΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ. ΚΑΙ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΓΙΑ ΧΑΡΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΝΟΜΙΑΣ ΝΑ ΜΠΑΙΝΕΙ ΣΤΟ ΣΤΟΧΑΣΤΡΟ
    Ο ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Accept privacy policy

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.

Close